Lessen van een weekendje solo

Waarom in je eentje zeilen zo ontzettend leerzaam is (en ik het iedereen kan aanraden). 

 

Vorig weekend heb ik een klein bootje gehuurd, een Drascombe. Ik vind het superschattige bootjes en leek mij leuk om eens een keer met zo'n bootje te gaan zeilen. Ik heb er voor gekozen om in mijn eentje te gaan varen. Waarom? 

Normaal zeil ik altijd met mijn vriend Ivo. Hij heeft meer zeilervaring dan ik. Ik stel me actief op en denk met hem mee, maar in de praktijk is hij degene die alle belangrijke beslissingen neemt. Daarom dacht ik dat het goed voor mij zou zijn om eens in mijn eentje verantwoordelijk te zijn voor een zeiljachtje.

De Drascombe is een zeer licht en zeer handelbaar bootje. Doordat het in plaats van een grote mast twee kleinere mastjes heeft, is het zeiloppervlak per zeil niet zo groot. Dat maakt dat je de zeiltjes makkelijk in je eentje hijsen en strijken kan.

Een handzaam bootje

Een overzicht van de belangrijkste dingen die ik leerde van deze tocht:

Zeilvaardigheden

Vooraf verwachtte ik vooral dat deze tocht goed zou zijn voor mijn concrete zeilvaardigheden. Dingen als tochtplanning, multitasking, improviseren, handelen in lastige situaties. In je eentje moet je al die dingen zelf doen. En zo leer je echt veel sneller, zo bleek.

Tochtplanning bijvoorbeeld. Zondagmiddag gaven de voorspellingen kalm weer aan. Ik was dan ook behoorlijk verrast toen ik tóch overvallen werd door harde wind. De boot bleek behoorlijk scheef te gaan, ook als ik de grootschoot liet vieren. Toen heb ik besloten de zeilen te strijken en zo snel mogelijk terug te varen naar de haven. Gelukkig ging alles goed.

Die ervaring heeft mij veel geleerd: Ik weet bijvoorbeeld dat regenbuien soms rare winden met zich mee brengen, die zich niet altijd door weermodellen voorspellen laten. En hoewel ik zelf grotendeels mooi weer heb gehad, heb ik om mij heen wel behoorlijke buien gezien. Maar ik ben met een gerust hart gaan varen. Ik had die twee stukken informatie gewoon niet aan elkaar gekoppeld. Voor de volgende keer besef ik extra goed dat ik niet alleen maar op het weerbericht af moet gaan.

Ook had ik achteraf niet alle zeilen moeten strijken. Als ik het voorste en het achterste zeiltje had laten staan, had de boot stabieler op de golven gelegen.

Ik heb zelf bepaalde beslissingen genomen, die op een bepaalde manier hebben uitgepakt, waar ik dan weer van leren kan. Als een ander een beslissing neemt en jou achteraf vertelt waarom dat wel of niet een goede beslissing bleek, dan blijft dat veel minder plakken. 

 

In je eentje leer je zaken zoals tochtplanning een stuk sneller

Wat ik nog níet weet (en kan)

Ivo en ik hebben verschillende lange tochten op zee gemaakt. Daarnaast zeilen we regelmatig op het IJsselmeer en de Waddenzee. Inmiddels kan ik dus van mijzelf zeggen dat ik aardig wat zeilervaring heb.

Toch heb ik deze twee dagen soms behoorlijk lopen klungelen. Ik heb zelfs een domme beginnersfout gemaakt. Het hele weekend heb ik rondgevaren op een buitenboordmotor met een open gedraaide choke. Iedere keer dat ik aanlegde, had ik behoorlijk wat gas op de motor. Aan het eind van het weekend kwam ik er pas achter dat dat helemaal niet hoeft. Als de motor na enkele minuten eenmaal warm is, kan de choke dicht. Dan kan de motor ook op een heel zacht standje blijven draaien, waardoor je ruim tijd hebt om rustig aan te leggen.

Hoe kan dit?

Als je al langere tijd met je vaste zeilmaatje vaart, dan raak je vanzelf helemaal op elkaar ingespeeld. Je hoeft niet meer over alles te overleggen, vaak heb je aan een woord al genoeg. Het betekent vaak ook dat er een vaste rolverdeling ontstaat.

Je hebt dan soms niet door hoe weinig je eigenlijk weet van bepaalde aspecten van het zeilen, vooral van de dingen die de ander eigenlijk altijd doet.

Bij ons op de boot is de motor vooral Ivo's 'pakkie an'. Optillen, weer in het water hijsen, choke uit, benzine bijvullen, een oorzaak zoeken als de motor weigert, dat doet Ivo allemaal (de motor is ook heel zwaar om op te hijsen, dat speelt zeker mee). Ik leg wel eens aan op de motor, maar dat is het dan ook wel. Ik had niet door hoe weinig ik wist van buitenboordmotoren. Dat kwam pas aan het licht toen ik er zelf een moest bedienen.

Dat besef, dat je soms niet weet wat je nog niet weet, is voor mij een zeer belangrijke les geweest. Belangrijker nog dan leren hoe een choke werkt. Het is een van de gevaren die je loopt als je altijd met dezelfde persoon zeilt. Ook daarom denk ik dat een keertje solo varen ook voor anderen zeer aan te raden is!

Bij ons is Ivo vaak degene die de motor bedient

Hoe het voelt om de verantwoordelijkheid te dragen en leiding te geven

Ik heb niet het hele weekend puur solo gevaren. Zondag stapte mijn moeder op. Mijn moeder heeft weinig zeilervaring. En ook dat bleek heel erg leerzaam. Iemand bij je op de boot, dat betekent uiteraard dat je extra handjes hebt. Maar het betekent ook dat je aanwijzingen moet geven en dingen uit moet leggen. En dat is nog veel lastiger dan de boot in je eentje varen.

Wanneer je zelf nog lerende bent, kost het je 100% van je aandacht om alles wat op je af komt in je op te nemen en daarop te reageren.

Je opstapper wil je graag helpen en vraagt wat hij of zij kan doen. Dat betekent dat je jouw instinctieve handelen moet gaan vertalen in een woordelijke instructie. Je moet nadenken over welke bewoording het meest duidelijk zal overbrengen wat jij wilt dat er gebeurt, waarbij je een inschatting moet maken van wat de ander allemaal weet en begrijpt. Dat kost je nóg eens 100% van je denkvermogen. Die je op dat moment niet beschikbaar hebt.

Je bent dan al snel geneigd zelf dat lijntje maar aan te trekken.

In het verleden heb ik vaak gemopperd op meer ervaren medezeilers. Die bij het aanleggen van de boot mij steeds maar weer de stootwillen op lieten hangen, terwijl zij de 'belangrijke' dingen oppakten. Die op dat moment even geen tijd hadden om me te begeleiden als ik iets voor de eerste keer deed. Die dan even niet de moeite namen om op mijn vragen in te gaan. Zo leerde ik het toch nooit?

Nu snap ik dat het geen onwil van hen was. Je moet heel erg boven de stof staan om de boot zonder brokken in te parkeren en tegelijkertijd je opstapper op een goede manier aan te sturen. Ook leiding geven is hard werken. Het is niet raar als dat niet altijd even goed lukt.

Op zondag zeilde mijn moeder mee

Wat ik nog niet wist (over mijzelf)

Ook van mijzelf bleek ik minder te weten dan ik dacht. Zo besefte ik door deze trip, dat ik soms de snelheid van mijn leercurve overschat.

Af en toe hebben Ivo en ik een discussie hierover. Ik wil dan graag een stap zetten naar een volgend niveau, Ivo vindt vaak dat we daar niet klaar voor zijn. Hij vindt het fijner om eerst nog eens wat op het huidige niveau te oefenen.

Wat ik dan weer onzin vind. Want: Als we ons goed voorbereiden en de juiste omstandigheden afwachten, hoeft een volgende stap toch helemaal geen onverantwoorde onderneming te zijn? We hebben een steile leercurve als zeilers, juist doordat we onszelf dwingen steeds weer een spannende, nieuwe stap te zetten. Willen we dat volhouden, dan moeten we ook een beetje dúrven. Geen speld tussen te krijgen, vind ik zelf.

Maar het is niet het gebrek aan kennis of voorbereiding waardoor ik nog er nog niet klaar voor ben. Ik heb de neiging mijzelf op een ander vlak te overschatten.

Als ik op het water ben, is het voor mij soms overdonderend. Dat komt omdat we iedere keer weer onze grenzen verleggen en dus met nieuwe dingen te maken krijgen. Wanneer ik echt bang ben is Ivo er om mij er doorheen te slepen (en andersom). Met zijn tweetjes komen we er wel. En als we dan na een uitdagende oversteek weer op de wal staan, kunnen we weer een succesje erbij noteren. Waardoor ik bevestigd word in mijn idee dat het gewoon een kwestie van durven is. En meteen weer door wil met een nieuwe uitdaging, in plaats van nog wat extra ervaring op te doen op hetzelfde niveau.

Maar als hij er niet is om mij er doorheen te slepen, dan blijkt dat ik helemaal niet zo'n held ben als ik zelf dacht. Dat ik liever kleine babystapjes neem, in plaats van een steile leercurve af te dwingen. Aanvankelijk was ik van plan naar Schiermonnikoog te zeilen met mijn Drascombe. Hoe anders bleek de realiteit. Niet van het Lauwersmeer af geweest en pas op dag drie het aangedurfd het grootzeil te hijsen.

Maar met zulke babystapjes is het wel een stuk relaxter zeilen. Ik doe de dingen pas wanneer ik het gevoel heb er helemaal klaar voor te zijn. Dat geeft me het fijne gevoel alles onder controle te hebben. Dus misschien is het hele idee van rustiger aan doen, helemaal zo gek nog niet.

Ik heb dus veel geleerd, het afgelopen weekend. Ik kom zeker nog een keer terug. Weer op een relaxed tempo allerlei kleine dingetjes oefenen. Zodat ik ook de volgend keer weer groei als zeiler. Ik kan het iedereen aanraden!

Leren zeilen met babystapjes: de vrijdagavond heb ik alleen op de motor gevaren, om het bootje te leren kennen