Optimisme

Onlangs besteedde het NOS journaal een item aan onze mooie sport. Aanleiding was de pitstop van de Volvo Ocean Race in Den Haag. Onderdeel van de festiviteiten was onder andere de Optimist On Tour. Op het strand in Scheveningen stond een gigantische bak met water, waar kinderen met Optimistjes mochten spelen. Gedachte erachter was om zoveel mogelijk kinderen in aanraking te laten komen met het zeilen.

Dit soort plaatjes heeft mij enthousiast gemaakt voor het zeilen

De zeilsport is aan het vergrijzen. Kleine kinderen kan je vaak nog wel interesseren voor een stukje raggen in een Optimist of Laser. Maar als men als jongere eenmaal zelfstandig gaat wonen en het allemaal zelf moet betalen, wordt het enthousiasme een stuk minder. Gelukkig blijkt dat, wie als kind eenmaal besmet is geraakt, op latere leeftijd, toch vaak wel terugkeert naar het zeilen. Als je de vergrijzing dus wilt tegengaan, is het zaak zoveel mogelijk kinderen te 'besmetten'. Maar hoe doe je dat? Als je nog nooit een zeilboot van dichtbij hebt gezien, is een bak met water, waarop je een uurtje zeilinstructie krijgt, dan wel voldoende?

Zeilen is helaas niet zo laagdrempelig als een uurtje spinnen in de sportschool. Een boot heeft stalling en onderhoud nodig. En wie een iets grotere boot wil varen kan dat vaak niet alleen, zeker als men nog weinig ervaring heeft. Je moet dus ook andere zeilers kennen, die met je mee willen. Als je niet uit een zeilfamilie komt, maar wel wilt leren zeilen, kan dat best nog wel een grote stap zijn.

Natuurlijk geldt: waar een wil is, is een weg. Als je echt verkocht bent, dan kan je leren zeilen. Je wordt lid van een zeilvereniging, of je volgt een cursus, en biedt jezelf dan aan als opstapper op Internet, hopende dat iemand je mee neemt op een tochtje. Ik kom niet uit een zeilfamilie, en mijn vriend evenmin. Mijn vriend Ivo is op een zeilcursus gegaan nadat zijn vader een ouwe zwaardboot op de kop getikt had. Die ging nogal schuin, dus Ivo en zijn vader wilden eens leren hoe dat nou moest, dat zeilen. Toen hij terug kwam met een tijdschrift waar verhalen van Vertrekkers in stonden, werd ik ook nieuwsgierig. Na een tochtje met een Fox 22 met onze vrienden Arthur en Paul was ik verkocht. Ooit zou ik ook vreemde kusten aanlopen, net als de Vertrekkers waar ik over gelezen had. Nu nog even leren zeilen. Dat heb ik geleerd met een combinatie van cursussen, opstappen bij anderen, en oefenen in de praktijk, eerst op huurboten en later op onze eigen boot.

Dat ene moment waarop je verkocht raakt, en denkt 'dit gaan we regelen' is dus heel belangrijk. En voor sommigen is een uurtje in een waterbak inderdaad al genoeg om verkocht te raken. Voor hen heeft zo'n Optimist On Tour dus zin. Maar even zo vaak komt dit 'ik ben verkocht' moment pas later. Veel mensen zeilen in eerste instantie omdat ze op zeilkamp worden gestuurd, of omdat ze meegenomen worden op de boot van hun ouders. Pas als ze voor de eerste keer tijdens een race hun tegenstanders te snel af zijn, of wanneer ze voor het met hun vrienden de Friese meren verkennen, (en ontdekken hoe vrij dat voelt) valt voor hen alles op zijn plek. Die mensen hebben dus meer tijd nodig.

En daar wringt hem nu net de schoen. Die tijd is er steeds minder. De laatste twintig jaar zijn er qua vrije tijd, ontzettend veel mogelijkheden bij gekomen. Waar je vroeger ieder jaar op zeilkamp ging, kan je nu ieder jaar iets anders proberen. Daar ligt dus nog een uitdaging..

Misschien ligt een deel van de oplossing in het laten zien van stoere verhalen. Andere buitensporten weten zich uitstekend te verkopen met allerlei prachtig geschoten filmpjes. Dat zouden zeilers ook wat meer moeten doen. Wat dat betreft hebben we goud in handen. Zeilen is een van de weinige sporten waarin echt avontuur nog echt bestaat.

In onze risicomijdende wereld is het avontuur vaak keurig weggezet in zijn eigen afgebakende hokje. Een 'avontuurlijke' vakantie is geboekt met drie muisklikken. Geheel verzorgd, met hotel, transfers en gecertificeerde instructeur. Vrijdagavond weg, en de week erop zondag weer terug, zodat je die maandag erop weer keurig naar je werk kan.

Een avontuurlijke zeiltocht laat zich echter niet in een 'weekarrangement' proppen. In je eigen bootje de grote zee op, afhankelijk van de wind en van de grondigheid van je eigen voorbereiding. Vertrouwend op je eigen navigatie. Nergens hangen er bordjes die aangeven waar het gevaarlijk is. Je kijkt maar op de kaart. Of niet, jouw verantwoordelijkheid. Niemand die je corrigeert als het fout gaat, geen bezemwagen of eerstehulppost. Het enige teken dat de rest van de wereld ook nog bestaat zijn de cryptische weerberichten van de BBC.

En onderweg zie je de bijzonderste dingen. Zeevonk dat in sterretjes oplicht wanneer je boeg door het water klieft. Mega zeeschepen. Jan-van-genten en papegaaiduikers. Soms word je zo maar gevolgd door een meterslange walvis. Dat is echt avontuur. En je hoeft er niet eens voor in het vliegtuig. Het echte avontuur is al op de Noordzee te vinden..

Misschien helpt het de zeilsport dan ook om die boodschap over te brengen. Laat mensen van mijn leeftijd zien, die het standaard pad verruilden voor een sprong in het onbekende, zoals Vivian en Bram van de Duende, Joshua van Eijndhoven, of Erik de Jong. Breng de boodschap over, dat als je het wil, zoiets kan, ook als je geen pensionado of miljonair bent. Wellicht doet dat een vuurtje aanwakkeren in avontuurlijk ingestelde jongeren.

Blijft de vraag of we het wel willen, meer zeilers in de toekomst. Net nu we lekker de ruimte hebben op het IJsselmeer en in de jachthavens. Persoonlijk denk ik dat het wel wenselijk is. Zeilen is zo'n mooie belevenis.. Het zou jammer zijn als mensen die het fantastisch gevonden zouden hebben, dit nooit zullen ervaren, omdat ze nu eenmaal niet uit een zeilfamilie komen. En de sector zelf heeft er uiteraard ook een belang bij. Hoe meer mensen zeilen, hoe meer mensen een boterham kunnen verdienen in deze prachtige sport. En dat is toch alleen maar mooi?